Monument van de 51e Highland Division bij de Brüggenhütte
DINXPERLO - Wie via de Anholtseweg richting de Brüggenhütte in Isselburg rijdt, ziet aan de rechterkant enkele objecten staan waaronder een monument met het logo van de 51e Highland Division. Het herinnert aan de bevrijding van Dinxperlo en De Heurne in de nacht van 29 op 30 maart 1945. Aan deze bevrijdingsactie ligt een bijzondere operatie ten grondslag die bij velen nog onbekend is.
Door Iris Jansen
Als grensdorp was Dinxperlo zich vanaf het begin van de oorlog zeer bewust van de Duitse bezetting. Voor de tweede keer in de geschiedenis werd Dinxperlo van het Duitse zusterdorp Suderwick gescheiden door een prikkeldraadversperring die midden over de Heelweg, de grensstraat, liep. Deze grens werd uiteraard goed bewaakt aan Duitse zijde, wat het contact tussen families en buren bijna onmogelijk maakte.
Villa van Hallen
In oktober 1944 werd de witte villa van Hallen gevorderd als hoofdkwartier voor de Duitse generaal Kurt Student. Hier werden de plannen voor het Ardennenoffensief verder uitgewerkt. Ook werd de villa meermaals bezocht door hooggeplaatste Duitse officieren. Duitse soldaten werden ingekwartierd bij burgers en op boerderijen. Op ’t Beggelder stonden op meerdere boerenerven groot Duits afweergeschut en de bewoners verkeerden in grote angst voor wat komen zou.
Operatie Veritable
Op 8 februari 1945 waren de geallieerden aan een nieuwe opmars begonnen. Met Operatie Veritable, ook wel Slag om het Reichswald genoemd, moest het Rijnland vanaf Nijmeegse zijde bevrijd worden om uiteindelijk met Operatie Plunder via het oosten en noorden van Nederland door te kunnen stoten via de grote Duitse steden naar Berlijn.
Operatie Plunder en operatie Varsity
Aan Operatie Plunder, bedacht door Montgomery, namen in totaal een miljoen soldaten deel. Onder de codenaam Operatie Varsity, landden in één dag 14.000 parachutisten bij Hamminkeln ter ondersteuning van de troepen. Na de oversteek over de Rijn bij Rees op 23 maart, rukte de Schotse 51e Highland Division via Empel en Isselburg richting Dinxperlo op, maar daarvoor moesten eerst de brug bij Isselburg en de twee bruggen bij de Brüggenhütte, op de grens met Dinxperlo, gepasseerd worden. De Canadezen, Amerikanen en Britten volgden een andere route om zodoende het Duitse leger in te sluiten. Voorafgaand aan deze acties werden er hevige bombardementen in het gebied door de geallieerden uitgevoerd. De opmars vanuit Rees richting Isselburg ging gepaard met hevige tegenstand maar tot grote verbazing kon het stadje Isselburg op 28 maart redelijk makkelijk worden veroverd. Dat de opmars naar Dinxperlo net zo makkelijk zou gaan, was ijdele hoop. De brug bij Isselburg ging nog probleemloos, maar om Dinxperlo te kunnen bereiken moesten twee bruggen op de grens over de Aa-Strang overgestoken worden. Hevige gevechten waren het gevolg, waarbij aan weerszijden veel doden en gewonden vielen. De geallieerden hadden zich al verzameld bij de bruggen, toen honderden Duitsers vanuit Anholt richting de Brüggenhütte marcheerden, niet wetende dat de Schotten al bij de bruggen waren. De Schotse Divisie wachtte op extra ondersteuning van een tankbataljon, maar die liet op zich wachten. Duitse soldaten overrompelden enkele eenheden die verscholen zaten in de huizen bij de Brüggenhütte. Man tegen mangevechten volgden en uiteindelijk kwam er versterking door groot materieel waardoor de Highlanders de overmacht kregen. Het Beggelder (nu industrieterrein) waar de Duitsers stelling hielden, lag enorm onder vuur en vele boerderijen werden in brand geschoten, terwijl de bewoners in de schuilkelders zaten; 37.000 granaten hadden een groot deel van Dinxperlo verwoest.
Lees het artikel in de Vrijheidskrant.
Bekijk meer informatie over 80 jaar vrijheid op deze pagina.