Vrijheid is niet vanzelfsprekend
LOCHEM - In het Liberation Museum Lochem staat bij binnenkomst een foto van een jongen in een Canadees uniform. “Dat is mijn vader in 1945”, zegt Berry Swarthof. “Het uniform is destijds kleiner gemaakt door mijn oma. Dat verhaal heeft me altijd getriggerd.”
Door Joyce de Schepper
Berry is samen met zijn vrouw Yvonne eigenaar van Canadees restaurant Mondani in Lochem, helemaal in de sfeer van Canada en de Tweede Wereldoorlog. Dé vertrouwde plek voor veel veteranen en hun families waar ze een hartelijke ontvangst krijgen. “Onze deur staat wagenwijd voor ze open!”
Mega veel indruk
Even terug in de tijd. In 1950 emigreerden de ouders van Yvonne vanuit Nederland naar Canada. Yvonne ontmoette Berry tijdens een bezoek aan Nederland. “Ik was van jongs af aan geïnteresseerd in de geschiedenis van de veteranen”, vertelt Berry. “Door het contact met Yvonne ging ik me nog meer verdiepen in de bevrijding van Lochem. Ik deed veel uitzoekwerk en was betrokken bij de ontvangsten van de Britse en de Canadese veteranen.” Ergens rond de jaren tachtig ontmoette hij voor het eerst een bevrijder. “Sergeant Dicky Brew verloor tijdens de bevrijding in de Slag op de Langense Enk zes man van zijn peloton. Dat maakte mega veel indruk op me”, herinnert Berry zich als de dag van gisteren.
Voorwerpen met een verhaal
Het Liberation Museum telt veel dierbare voorwerpen die tijdens de oorlog door de mannen zijn achtergelaten of na de oorlog zijn geschonken. Allemaal voorwerpen met een verhaal. “Zo hebben we een pijp van reverend (aalmoezenier) Lesley Skinner. Hij landde in Normandië en heeft tot het einde van de oorlog heel veel gesneuvelde jongens begraven. De lucht was niet te harden, vandaar dat hij aan de lopende band rookte. Zijn agenda was een soort dagboek; op de linkerpagina schreef hij waar hij was en op de rechterpagina maakte hij een tekeningetje waar hij de jongens had begraven. Een dubbele pagina uit zijn agenda is te zien in het museum.”
Veteranen naast leerlingen
Paul Roodbol schuift aan tijdens het gesprek. Paul is voorzitter van het Historisch Genootschap LochemLaren-Barchem, het kenniscentrum voor de geschiedenis van de vroegere gemeenten Laren en Lochem. Een werkgroep houdt zich specifi ek bezig met de oorlog. Op uitnodiging van het Liberation Museum in samenwerking met het Historisch Genootschap, de Stichting Synagoge Lochem en Stichting Stolpersteine wordt ieder jaar de herdenking bij oorlogsmonument Somerset gehouden. “Het is een belangrijk moment waarbij veteranen steeds weer de moeite nemen om aanwezig zijn”, zegt Paul. “Net als eerstejaars leerlingen van het Staring College die sinds 1988 het oorlogsmonument in Lochem onderhouden. Naast alle publicaties -inmiddels meer dan 700!- en foto’s -meer dan 16.500!- op de websites vinden we het heel belangrijk dat leerlingen leren wat vrijheid is. Dat leerlingen betrokken blijven. Want wat als onze generatie ermee ophoudt? Wie gaat dan de herinnering levend houden?” vagen Paul en Berry zich hardop af.
Lees het artikel in de Vrijheidskrant.
Bekijk meer informatie over 80 jaar vrijheid op deze pagina.