De overleving van Huis Verwolde
LAREN - Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Huis Verwolde in 1942 geadopteerd door het Haagsche Sanatorium (voor tuberculosepatiënten). Het sanatorium kwam in het gedrang door de aanleg van de Antlantikwall door de Duitse bezetter. De door het Rode Kruis uitgevoerde evacuatie ging per speciale trein van Den Haag rechtsreeks naar station Lochem waarna patiënten per brancard of bus naar huis Verwolde werden vervoerd. Vooraan de oprijlaan was een bord geplaatst ‘besmettingsgevaar’. Door deze briljante zet bleef Huis Verwolde gedurende de rest van de oorlog bespaard van Duitse bezetting.
Het Haagsche Sanatorium had bijna het gehele huis Verwolde in gebruik, met uitzondering van de bibliotheek op de eerste verdieping waar de meubels waren opgeslagen. De mannelijke patiënten verbleven op de beletage, de vrouwen op de eerste verdieping en torenkamers, het personeel op de tweede verdieping. Dokter Kluit (Louise Marguerite Kluit) gebruikte de herenkamer als kantoor en behandelkamer en tevens werd hier elke veertien dagen een kerkdienst gehouden.
De bevrijding
Op 5 april 1945 begon de bevrijding van Laren en ook op Huis Verwolde bereidde men zich voor: de ramen werden afgeplakt en kelderramen werden aan de buitenkant met zandzakken afgedekt. Bij naderend kanonnengeweld werden alle patiënten en de hele staf in de kelder ondergebracht uit vrees voor het gebruik van vlammenwerpers, omdat veel Duitsers in de bossen rond Verwolde zaten. Op 6 april liepen er tenslotte twee Canadese soldaten de oprijlaan op en werd ook Huis Verwolde bevrijd.
De dood van een verzetsheld
Emile van der Borch van Verwolde (1910-1943) werd geboren als oudste zoon van het echtpaar Van der Borch-Voûte. Hij richtte in 1940 een netwerk op voor de Inlichtingendienst om iets concreets te kunnen doen tegen de bezetter en werd leider van de Inlichtingengroep Oost. Door een infi ltrant werd hij in 1942 verraden en op 17 mei 1943 ter dood veroordeeld. Op 20 juli 1943 werd hij met 19 andere verzetsstrijders gefusilleerd op de Leusderheide. Na de oorlog is hij herbegraven op landgoed Verwolde.
Lees het artikel in de Vrijheidskrant.
Bekijk meer informatie over 80 jaar vrijheid op deze pagina.