De verborgen geschiedenis van Borculo
BORCULO - Borculo is een plaats vol geschiedenis, maar veel van de sporen van de Tweede Wereldoorlog zijn niet meteen zichtbaar voor het oog van de voorbijganger. Peter Nieuwenhuis, voorzitter van de Historische Vereniging Borculo, vertelt over verschillende plekken in de stad die herinneren aan de pijnlijke gebeurtenissen van de oorlog. Het oorlogsmonument, de stolpersteine en de Canadese esdoorn zijn slechts enkele van de stille getuigen van het verleden. Maar er zijn ook minder bekende locaties, zoals het terras van de Bakkerieje en de bruggen die bijna verloren gingen. Deze plekken vertellen verhalen die vaak onder de radar blijven, maar die essentieel zijn om de geschiedenis van Borculo te begrijpen.
Aan de Burgermeester Bloemersstraat staat het oorlogsmonument, een plaats waar men even stil kan staan bij de tragedie van de Tweede Wereldoorlog. Het monument, dat herinnert aan de slachtoffers van de oorlog, vormt een belangrijk symbool van het verlies en de offers die zijn gebracht. Door heel Borculo zijn de stolpersteine te vinden, kleine, vergulde stenen die in de stoep zijn ingelegd ter nagedachtenis aan de Joodse inwoners die tijdens de oorlog werden gedeporteerd en omgebracht. Deze stenen zijn eenvoudig, maar krachtig, en herinneren voorbijgangers aan het leed van de oorlog. Elk jaar rond deze tijd worden deze opgepoetst door de leerlingen van de basisscholen in Borculo.
Het terras van de bakkerieje: de Engelse bom
Eén van de tragischere en meest onbekende gebeurtenissen in Borculo vond plaats op 13 februari 1945. De Engelsen vliegtuigen, op weg naar Dresden om dat te bombarderen, raakten verwikkeld in een gevecht met een Duits vliegtuig. Om hun lading te lozen, wierpen ze bommen af boven Borculo. Eén van deze bommen kwam terecht waar nu het terras van de Bakkerieje zit. Tegenwoordig een gezellige plek in het centrum van de stad. De bom die daar viel, kostte het leven van Ingrid van Huijstee (4 jaar). Een andere bom die op de timmerwerkplaats van Schepers aan de Korte Wal viel kostte het leven van twee andere jonge kinderen: Annie Tragter (5 jaar) en Bertie Schepers (7 jaar). Het gekke is dat dit nergens in Borculo zichtbaar is. De enige zichtbare herinnering aan deze gebeurtenis zijn de namen van de slachtoffers op het oorlogsmonument.
De bruggen: het behoud van Borculo
De geschiedenis van de bruggen in Borculo is eveneens doordrenkt van oorlogsherinneringen. In de laatste dagen van de oorlog, op 31 maart 1945, waren de Duitsers bezig met het aanbrengen van springstof op de toenmalige Veemarktbrug, nu bekend als de Drostbrug en de brug bij het toenmalige gemeentehuis, nu het Kristalmuseum. Dit deden zij om te zorgen dat de geallieerden de stad niet binnen konden dringen. Het had een ramp kunnen worden, maar een Oostenrijkse soldaat, gedwongen in Duitse dienst, verijdelde het plan door de lading onschadelijk te maken. Het had een gigantische catastrofe kunnen zijn als deze bruggen waren opgeblazen, maar dankzij de moed van deze soldaat konden de bruggen behouden blijven. Deze soldaat, die na de bevrijding zijn uniform direct uit deed, is na de oorlog dan ook niet verder vervolgd.
De Canadese esdoorn: een herinnering aan de bevrijding
Op 1 april 1946, precies één jaar na de bevrijding van Borculo door de Canadezen, werd ter nagedachtenis een Canadese esdoorn geplant aan de achterzijde van de Joriskerk. De boom staat er nog steeds en symboliseert de bevrijding van de stad. Ondanks dat er een bordje bij de boom staat, weten veel inwoners van Borculo niet van de betekenis van deze boom. Peter vertelt dat hij tijdens zijn stadswandelingen vaak stilstaat bij de boom, maar dat het verhaal veelal onbekend is voor de voorbijgangers. De boom blijft een stille herinnering aan de bevrijding van Borculo, die nog steeds op subtiele wijze aanwezig is in de stad.
Lees het artikel in de Vrijheidskrant.
Bekijk meer informatie over 80 jaar vrijheid op deze pagina.