Kerk en Toren Gorssel

Hoofdstraat 27, 7213 CW Gorssel | Toon op kaart

De kerk en toren dateren beide uit 1498. De toren bleef altijd op dezelfde plaats staan, terwijl de kerkzaal in drie etappes z’n huidige omvang kreeg. De toren is het oudste authentieke bouwwerk in Gorssel en is, net als het in de kerk aanwezige orgel, een rijksmonument. Hij diende als uitkijkpunt en bood ooit plaats aan de semafoor, een apparaat waarmee militaire berichten werden overgeseind. De klok werd in de oorlog uit de toren geroofd maar later teruggevonden. 

Doelwit in WOII

Tijdens het geallieerde bombardement op 18 maart 1945 was de toren een doelwit. De geallieerden vermoedden hierin een Duitse uitkijkpost, die bedreigend zou werken bij de geplande oversteek over de IJssel door de Canadezen. Ook wisten zij, via de verzetsgroep Albrecht, dat de Duitse zenderantenne op de toren verbonden was met een radiowagen aan de voet. De toren en kerk werden zwaar getroffen. 

Heropbouw

Bij het naoorlogse herstel van de deuren werden, naar een ontwerp van architect Van Nieukerken, zowel de bezetting als de bevrijding uitgebeeld. Van onder naar boven wordt de opmars van de Duitsers voorgesteld door duivelse figuurtjes. De bevrijdingsdatum wordt aangegeven met 10 april 1945. Vrouwe Justitia, voorzien van weegschaal en V-teken, beeldt de gerechtigheid uit. Het geheel wordt bekroond met de tekst ‘SOLI DEO GLORIA’ (‘God alleen de eer’). 

Van katholiek naar protestants

De eerste kerk was Rooms-Katholiek. Pas aan het eind van de 16de eeuw werd deze regio protestants. De eerste dominee kwam uit het nabijgelegen dorp Almen. Rond 1632 werd het godshuis uitgebreid. De contouren hiervan zijn aangebracht  in het plaveisel voor de toren. Joan Derk van der Cappellen tot den Pol – de auteur van het pamflet ‘Aan het volk van Nederland’ – is hier in een familiegraftombe bijgezet. In 1842 werd een nieuwe kerk in gebruik genomen. In 1865 bouwde de Deventer orgelbouwer F.S. Naber er een orgel in. De te klein geworden kerk werd in 1929 door een nieuwe vervangen.

Het godshuis raakte in 1945 bij het eerder vermelde bombardement onherstelbaar beschadigd. In 1949 was de opvolger voltooid. Sinds 2016 vinden de diensten plaats in de kerkzaal met een modern, multifunctioneel karakter. 

Meer informatie