Favorieten
Alles verwijderenCategorieën
Kom je eigen historische munt slaan
’S-HEERENBERG – Eigenhandig van messing, tin of zilver een echte munt mogen slaan én het boeiende verhaal aanhoren over de muntslag die aan het einde van de middeleeuwen plaatshad in het Muntgebouw bij Kasteel Huis Bergh. Dit kan vanaf 1 april weer op donderdag- en zondagmiddagen.
Door Rudi Hofman
Ed te Pas (69) is een van de vrijwillige muntmeesters die bezoekers bij toerbeurt begeleiden bij het munt slaan en hen meenemen in de rijke historie van het Muntgebouw. Getooid in een Rembrandtesk uniform heet de geboren en getogen ’s-Heerenberger zijn gasten welkom. Zodra het aankomt op het slaan van munten, verruilt hij deze outfit voor een makkelijker zittend werkkostuum.
Speciale munt
In 1979 vierde ’s-Heerenberg op grootse wijze dat de plaats 600 jaar eerder stadsrechten had gekregen. In dat jubileumjaar maakte Ed - die altijd al interesse in de lokale historie heeft gehad - talrijke foto’s. “Er werd destijds ook een speciale munt geslagen.”
Bijna veertig jaar later, in 2018, begon Ed als stadsgids en kreeg hij de vraag of hij muntmeester in het twee jaar daarvoor gerestaureerde Muntgebouw wilde worden. Hij volgde een educatief programma en solliciteerde met succes bij de directeur van Kasteel Huis Bergh. ”We zijn met z’n vieren begonnen. Inmiddels zijn er twee collega’s vervangen en is er een vijfde muntmeester in aantocht. Stadsgids ben ik door mijn fysieke ongemakken alleen nog bij speciale gelegenheden.”
Muntrecht
De Heer Adam III van den Bergh kreeg van de aartsbisschop Walmarus van Keulen muntrecht in het jaar 1341. Dat mocht toen worden uitgeoefend in Gendringen. In 1346 werd het muntrecht verplaatst naar ’s-Heerenberg in de Ailde Monte aan de Walsteeg. Van 1473 tot 1582 diende de Nye Monte aan de Muntwal, het huidige grafelijke Muntgebouw, als muntlocatie.
Ruim 450 jaar later kan iedereen in het historische pand zien en ervaren hoe muntmeesters hun ambacht uitoefenden. De munten van ‘Bergh’ waren volgens Ed sowieso in het gehele hertogdom Gelre geldig. “Er is zelfs wel eens een Berghse munt aan de grens met Turkije gevonden.”
Tegen betaling kan iedere bezoeker in het Muntgebouw zelf een munt slaan. De keuze bestaat uit de materialen messing, tin en zilver. “Vorig jaar deden we het ook nog met goud, maar daar zijn we mee gestopt omdat daar te veel ‘goudzoekers’ op af kwamen. Alleen op speciaal verzoek willen we deze mogelijkheid nog aanbieden”, legt Ed uit.
Valsemunterij
Een vast en populair onderdeel in de verhalen van Ed en zijn collega’s is valsemunterij. Vroeger handelden lang niet alle muntmeesters naar eer en geweten. Er werd geregeld gesjoemeld door bijvoorbeeld goedkopere materialen aan goud toe te voegen en zo geen zuivere munten te slaan. Bekend is dat een van de Berghse muntmeesters zich met valsemunterij heeft beziggehouden. Daarna volgde een verbod op de muntslag in ’s-Heerenberg. Deze werd verplaatst naar Harderwijk.
Een bezoek aan het Muntgebouw wordt dit seizoen nóg aantrekkelijker door de komst van vitrines waarin tal van historische munten worden getoond. “We willen ook een zes heller, een munt uit de tijd van graaf Willem IV (van den Bergh, Heer van het Land van Bergh, 1537-1586, red.), gaan slaan. Het is zeker de moeite waard om langs te komen. Nergens anders in Nederland gebeurt het munt slaan op de manier zoals dat in de middeleeuwen gebeurde.”
Landgoedwandeling
Kasteel Huis Bergh is tot april 2025 gesloten wegens een ingrijpende renovatie en restauratie. Het is wel mogelijk om elke zaterdag onder begeleiding van een gids een fraaie landgoedwandeling te maken. Ed te Pas raadt dit iedereen van harte aan.
Een bezoek plannen aan het Muntgebouw of een reservering plaatsen voor een landgoedwandeling kan via de website: https://www.huisbergh.nl/.
Foto: Muntmeester Ed te Pas in vol ornaat, gemaakt door Robin Sommer