BREDEVOORT - ‘Hallo, met Hendrickje Stoffels.’ Nee hoor, zo ging het niet echt. Maar even voelde het of de verslaggever van deze krant, aan huis gekluisterd na een positieve coronatest, telefonisch contact had met de vrouw die ooit de huishoudster, de geliefde en de manager – in die volgorde – van Rembrandt Harmenszoon van Rijn is geweest. Een belletje met iemand die bijna vier eeuwen geleden werd geboren in Bredevoort.
Degene die opnam was in werkelijkheid Sietske Stronks. Wel in Bredevoort, daar woont ze. Maar gewoon onder haar eigen naam. Toch zegt ze tijdens het telefoongesprek een paar keer ‘ik’ als ze het over Hendrickje Stoffels heeft. Opzettelijk: want Sietske is degene die in Bredevoort voor toeristen en andere belangstellenden de rol van Hendrickje vertolkt. Ze draagt tijdens haar stadswandeling de kleding die vrouwen zoals Hendrickje in die tijd droegen en dan verhaalt ze over de beroemde muze van Rembrandt én over het Bredevoort van de zeventiende eeuw.
De beeldende uitleg van Sietske, over hoe het eraan toegaat als zij Hendrickje speelt, werkt als aansporing om bij het eerstvolgende bezoek aan het boekenstadje een rondleiding in haar voetspoor te gaan maken. “Het publiek waardeert het dat ik me echt als Hendrickje presenteer. Dat merk ik aan de reacties. Het is een goede manier om de mensen het verhaal in te trekken.”
Het begon voor haar in het Rembrandtjaar 2019 – drieënhalve eeuw na de dood van de schilder. “Er waren ontzettend veel aanmeldingen en wel vijf keer in de week een rondleiding. De vrouw die toen Hendrickje Stoffels speelde, Lidy Gijsbers, vroeg of ik haar kon vervangen als zij niet beschikbaar was. We hebben het die zomer met z’n tweeën voor elkaar gekregen, het ging erg goed. Toen zij ziek werd, heb ik het op haar verzoek van haar overgenomen.”
- Sietske Stronks
Begin 2020 overleed haar voorgangster; aan Sietske de eer en de uitdaging om Hendrickje Stoffels voor het publiek in leven te houden, en daarmee dus óók het werk van Lidy Gijsbers.
“Zo voelt het inderdaad, en ze heeft een paar belangrijke punten voor me opgeschreven. Al geef ik er natuurlijk wel weer een eigen draai aan. Voorop blijft staan dat alle feiten die ik vertel echt kloppen.” Sietske heeft Lidy’s route verder uitgebreid: “De wandeling gaat nu ook door het vestingpark. De plek waar het geboortehuis van Hendrickje stond, aan de Muizenstraat, is bekend, dat is het enige officiële. Maar veel van het Bredevoort van nu herinnert nog aan toen en je kunt je indenken dat ze op verschillende locaties in het stadje heeft rondgelopen. We komen onder meer bij de kerk en de molen, en we bezoeken de plek van de kruittorenramp: die ramp was waarschijnlijk de reden waarom Hendrickje Bredevoort heeft verlaten.”
IJkpunt bij de rondleiding is het beeld van Hendrickje dat in 1977 door kunstenaar Truus Doodeheefver-Kremer is gemaakt. Het staat op het plein ’t Zand. Hendrickje is te beschouwen als een vroege vertegenwoordigster van wat veel later vrouwenemancipatie werd genoemd. Sietske: “Ze was een zeer flinke, doortastende jonge vrouw. Het was nogal een onderneming om van de kleine garnizoenstad Bredevoort naar wereldstad Amsterdam te trekken. Ik geef het je te doen: het huishouden regelen in een grote woning waar heel veel mensen over de vloer kwamen, op een klein kind passen en ook nog rekening moeten houden met een jaloerse minnares. In latere jaren heeft ze er samen met zijn zoon Titus voor kunnen zorgen dat Rembrandt aan zijn schuldeisers kon ontkomen. Dankzij haar kon hij in alle rust werken aan zijn schilderijen.”
In geval van drukte of al ze een keertje verhinderd is, staat Sietske er trouwens zelf ook niet alleen voor, ze heeft haar eigen stand-in. Bezoekers die voor Hendrickje naar Bredevoort komen, kunnen daarvan op aan.
In tegenstelling tot Hendrickje komt Sietske Stronks niet uit Bredevoort. “Maar het voelt wel helemaal als mijn stad. Het is fijn om de bezoekers erover te mogen vertellen.”
Wandelen met Hendrickje Stoffels: van april tot en met oktober, elke woensdag van 14.00 tot 15.30 uur. Kosten: vier euro per deelnemer. Andere dagen en andere maanden zijn ook mogelijk, maar die moeten van tevoren worden aangevraagd. Informatie/aanmelden: www.achterhoek.nl/vvv-bredevoort
Sietske Stronks in de rol van Hendrickje Stoffels. Foto: PR
Dit interview is tot stand gekomen in samenwerking met Achterhoek nieuws en de Achterhoek Vakantiekrant. Wil je de graag de gehele vakantiekrant lezen? Ga dan naar een VVV of TIP in de Achterhoek en haal een gratis exemplaar op.